بلچر چیست؟

تبلچر یک استاندارد نت خوانی، برای سازهای سیمی فرت دار، مانند گیتار و عود است. با استفاده از تبلچر می توانیم مکان دقیق نت ها روی سیمها را پیدا کنیم. این ابزار کمک بسیار خوبی برای کسانی است که گاهی در پیدا کردن مکان دقیق نت ها روی دسته گیتار دچار مشکل می شوند.

تاریخچه تبلچر

قدیمی ترین کتابی که در آن تبلچر دیده می شود، در اسپانیا و مربوط به کتب آموزش عود در اواسط قرن 16 میلادی می باشد. زمانیکه ساز عود، مانند گیتار امروزی بسیار محبوب بود.

چگونه تبلچر را بخوانیم؟

قبل از خواندن تبلچر، بهتر است یک بار دیگر به دسته گیتار خوب دقت کنیم.

در تصویر بالا شماره فرتها را از راست به چپ، و شماره سیمهای گیتار را از پایین به بالا (1 تا 6) می بینید.حالا گیتار را 180 درجه می چرخانیم تا سردسته گیتار به سمت چپ برود.

حالا شماره فرتها را از چپ به راست، و سیمهای گیتار را از بالا به پایین مشاهده میکنیم. در این تصویر می بینیم که سیم شماره 1 که صدای می (E) را میدهد، در بالا قرار گرفته، سیم شماره 2 که صدای سی(B) میدهد در ردیف دوم، و به همین ترتیب سیم 6 در پایینترین ردیف قرار گرفته است. نمودار زیر همان شکل بالا را نشان میدهد.

حالا میتوانیم براحتی استاندارد تبلچر را بخوانیم. تصویر زیر نشانگر نمودار تبلچر است که نحوه قرار گرفتن گیتار بصورت بالا را نشان میدهد.

همانطور که می بینید سیمهای 1 تا 6 گیتار از بالا به پایین نشان داده شده است. البته هنوز نمودار تبلچر کامل نشده! برای نواختن نت های گیتار باید فرتهای مختلفی را روی دسته گیتار بگیریم و با دست راست بر روی سیمها ضربه بزنیم.(البته اگر راست دست هستید) خب حالا با استفاده از تبلچر میتوانیم نشان دهیم که در یک قطعه چه فرتهایی از چه سیمی باید گرفته شود. مثال زیر را ببینید.

خواندن تبلچر مانند پنج خط حامل از چپ به راست میباشد، در مثال فوق ابتدا باید سیم سوم فرت 2 (یعنی نت لا) را بنوازیم، سپس سیم دوم آزاد (نت سی، یعنی با دست چپ هیچ فرتی را نمیگیریم)، سپس سیم دوم فرت 1(نت دو) و در آخر سیم دوم فرت 3 (نت رِ) را بنوازیم. به همین راحتی!

عیب تبلچر

عیب نت خوانی از روی تبلچر این است که ما هیچ اطلاعاتی از کشش زمانی نتها و سایر علامتهای نت نداریم و حتما باید آن قطعه را قبلا شنیده باشیم تا بتوانیم بصورت گوشی آنرا بنوازیم.

راه حل

برای برطرف کردن این عیب، بهتر است نت و تبلچر را با هم استفاده کنیم تا بتوانیم حتی اگر قطعه ای را قبلا نشنیده بودیم، بنوازیم. مثلا به چند نت اول قطعه زیبای جان مریم دقت کنید.

شما با داشتن نت و تبلچر یک قطعه، براحتی میتوانید آنرا درست و اصولی بنوازید.

نویسنده: آروین شهبازی

اما از نظر جنس صدا و سبک مورد استفاده، در انواع مختلفی وجود دارند.

گیتار از نظر ساختار بر دو نوع کلی گیتار آکوستیک و گیتار الکتریک  تقسیم میشود.

گیتار آکوستیک

 صدای ارتعاشات سیم ها در این نوع گیتارها از جعبه صدا (که از جنس چوب است) و بطور طبیعی تقویت می شود. گیتار آکوستیک نیز بر اساس ساختار بر دو نوع است نایلونی و فلزی.

1.گیتار آکوستیک نایلونی:

 در این نوع گیتار 3 سیم بالایی فلزی و 3 سیم پایینی نایلونی است. از این گیتار در سبک های کلاسیک، فلامنکو همچنین پاپ استفاده می شود و به همین خاطر به آن گیتار کلاسیک و یا گیتار فلامنکو (اسپانیش) نیز گفته می شود. گیتار آکوستیک نایلونی معمولا دارای 6 سیم و 12 نیم پرده یا باره می باشد.

گیتار اسپانیش از نظر ساختار شبیه گیتار کلاسیک است اما صدای گیتار اسپانیش(یا فلامنکو) کمی تفاوت دارد و زنگدارتر است.

2.گیتار آکوستیک فلزی

هر 6 سیم این گیتار فلزی است و اصطلاحا به آن گیتار آکوستیک نیز می گویند. از گیتار آکوستیک بیشتر در سبکهای جز، بلوز، کانتری و راک استفاده می شود. این نوع گیتار عموما دارای 14 نیم پرده است و صدای خشن تر، تیز تر و شفاف تری دارد.

برای نواختن این نوع گیتار از پیک بجای انگشت استفاده می شود.

برخی گیتارها (چه گیتار کلاسیک و چه آکوستیک) نیز بیشتر برای نواختن ملودی به کار می روند و می توان از آنها تا 20 نیم پرده استفاده کرد.بدین منظور قسمتی از بدنه گیتار را برش می دهند و اصطلاحا به آن گیتار Cutaway (کات اوی) می گویند.

 گیتار الکتریک

 ارتعاشات سیم های گیتار الکتریک از طریق پیکاپ به بلندگوهای الکتریکی (یا آمپلی فایر) می رسد و در آنجا تقویت می شود. تمام سیم های این گیتار فلزی است و دارای 21 تا 24 نیم پرده است. استفاده از این ساز در موسیقی از دهه 1930 آغاز شد. گیتار الکتریک در سبک های مختلفی چون متال، جاز، بلوز، راک و پاپ بکار می رود.

گیتار بیس (Bass) 

 گیتار بیس یا گیتار باس نقش همراهی کننده داشته و تولید صداهای بم می کند و مانند گیتار الکتریک دارای سیم های فلزی است و از پیکاپ و آمپلی فایر جهت تقویت صدا استفاده می کند. گیتار بیس معمولا 4 سیم دارد.

نویسنده: آروین شهبازی

همیشه در هنگام گرفتن گیتار اندکی مکث کنید و به این نکات توجه کنید:

1- صندلی

صندلی که بر روی آن نشسته اید آیا مناسب برای نوازندگی هست آیا زیادی بلند و یا کوتاه نیست . صندلی زیاد سفت نیست؟ آیا بر روی آن احساس راحتی میکند؟ بهیچ عنوان از صندلی دسته دار استفاده نکنید چونکه دستهای شما باید آزادانه فعالیت نماید

شما قصد دارید ساعتها نوازندگی کنید پس دقت کنید!

هنگام نوازندگی باید بر روی لبه صندلی بشینیم

ار صندلی سفت و زیاد نرم و بصورت بالشتکی پرهیز کنید .

2-محیط

محیط تمرینی خود را نگاه کنید وسایل اضافی و اتاق شلوغ و یا کامپیوتر روشن و غیره میتواند تمرکز شما را کاهش دهد ممکن است خود شما متوجه این موضوع نشوید !

هرچند در حال حاضر روانشناسان حتی رنگ اتاق محل تمرین و نور و وسایل موجود در ان را بسیار تاثیر گذار میدانند.

3-لباس

در هنگام نوازندگی اگر دست راست شما بدون پوشش باشد – لباس بدون آستین – در هنگام نوازندگی موجب میشود تا دامنه حرکت دست راست شما نا خود آگاه کم شود و فشاری را بر روی دست بوجود آورد بالاخص در اجرای قطعات و در هنگام رنگ آمیزی ( اجرا در قسمت وسط -جلوی گیتار یا عقب گیتار ) مشکلاتی برای شما ایجاد میکند . قرار دادن که پارچه بر روی گیتار این مشکل شما را حل میکند . اما برخی از نوازندگان حرفه تنها جورابی را برداشته و قسمت انتهایی آنرا جدا کرده و در دست راست میپوشانند!

4- زیر پایی

در هنگام نوازندگی باید پای شما دقیقا بر روی زیر پایی باشد گاهی هنر جویان گیتار پای خود را جلو تر و عقب تر از زیر پایی قرار میدهند بصورتی که گاهی انگشتان پا جلوتر از زیر پایی – و یا کف پا بیرون از زیر پایی قرار میگیرد و باعث میشود درهنگام نوازندگی زیر پایی ثابت نباشد و یا تکان بخورد و حتی اگر این اتفاق نیفتد باعث ایجاد انقباض عضلانی در پای شما میشود.

پای چپتان را بر روی زیر پایی قرار دهید اگر پای شما تمایل به بالا بردن دارد پس زیر پایی ارتفاع مناسب ندارد و باید بالا تر رود و یا بلعکس

عدم هماهنگی بین صندلی و زیرپایی از لحاظ ارتفاع موجبات عم ثبات در نوازندگی میشود.

وضعیت کلی بدن:

بدن باید در حالت ارامش و آزاد باشد. سعی کنید گردن و ستون فقرات را به سمت بالا بکشید و نگزارید خم شوند و یا از حالت طبیعی خود خارج شوند .

و شانه هایتان نیز به جلو افتاده نباشد .

گیتار را در دست بگیرید در مطالب قبلی یاد داده شد که دست چپ و راست چگونه گیتار را میگیرند. در این قسمت میخواهیم این انقباضات عضلانی را رفع کنیم.

گیتار با بدن باید با سه نقطه تماس داشته باشد:

1= پایین تر از قفسه سینه ( نزدیک جناق سینه )

2= قوس گیتار بر روی پای چپ

3=و انتهای گیتار بر قسمت داخلی ران پای راست